Mục lục
Tiểu đường và cao huyết áp là hai bệnh lý nguy hiểm mà ngày nay ai cũng có nguy cơ mắc phải. Đặc biệt trong thời kỳ giãn cách xã hội vì dịch bệnh covid – 19, người tiểu đường và cao huyết áp có thể thay đổi thói quen sinh hoạt và chế độ điều trị. Điều này có thể ảnh hưởng đến đường huyết và huyết áp của bệnh nhân. Vì vậy người bệnh cần tìm hiểu cách đo đường huyết và huyết áp tại nhà dưới đây.
1. Vì sao cần phải đo đường huyết và huyết áp tại nhà
Trước tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp thì các thay đổi về chế độ ăn uống và lối sống có thể ảnh hưởng đến chỉ số đường huyết cũng như huyết áp và từ đó có thể gây ra các biến chứng nặng nề như cơn tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, suy tim, tai biến mạch máu não, hôn mê do tăng đường máu hay hạ đường máu…Để biết chính xác đường huyết cao hay thấp thì cách tốt nhất là phải đến bệnh viện kiểm tra. Nhưng nếu tình huống chưa cho phép bạn làm điều này ngay thì bạn vẫn có thể đo đường huyết và huyết áp ngay tại nhà.
Cách đo đường huyết tại nhà chính xác nhất
Đo đường huyết tại nhà là gì ?
Đo đường huyết tại nhà là phương pháp xét nghiệm được dùng để đo lượng đường trong máu hay gọi là glucose. Bạn có thể dễ dàng thực hiện thao tác này ngay tại nhà hay bất cứ nơi đâu bằng cách dùng một dụng cụ gọi là máy đo đường huyết cá nhân. Tùy theo tình trạng bệnh và phác đồ điều trị tiểu đường của từng người, bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn đo vào thời gian nào, số lần là bao nhiêu. Ví dụ nếu bạn tiêm insulin để hạ đường bạn có thể đo thường xuyên hơn.
Bằng cách đo đường máu, bạn có thể biết được lượng đường trong máu sẽ thay đổi thế nào khi bạn ăn, căng thẳng hay uống một số loại thuốc hay những hoạt động khác….Đo trước và sau khi ăn có thể giúp bạn điều chỉnh chế độ ăn uống.
Tùy vào loại máy đo đường huyết, kết quả có thể lưu trữ lên đến cả trăm lần đo. Điều này sẽ giúp bạn xem lại kết quả của các lần đo và giúp bạn dễ dàng phát hiện lượng đường tăng cao hay hạ quá mức từ đó sẽ có hường xử lý phù hợp.
Đo huyết áp tại nhà là gì ?
Đo huyết áp là cách tự kiểm soát huyết áp của bản thân, đặc biệt là đối với những người có tiền sử bệnh huyết áp, người già có nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp. Việc đo huyết áp tại nhà thường xuyên có thể góp phần kiểm soát sự tăng/giảm huyết áp bất ngờ để phòng tránh các nguy cơ tai biến do huyết áp gây ra như tai biến mạch máu não, đột quỵ… bằng việc điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt cho hợp lý.
Hằng ngày huyết áp luôn luôn dao động liên tục với mỗi nhịp tim tùy thuộc vào sự vận động của tim và bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường và trạng thái tinh thần khác nhau. Tuy nhiên, người bệnh nên đo huyết áp đều đặn ở cùng một thời điểm mỗi ngày và ghi lại kết quả. Bạn có thể hỏi ý kiến bác sĩ để biết thêm thông tin dựa trên các kết quả ghi lại. Hiện nay, có nhiều loại máy đo huyết áp điện tử chạy bằng pin hoặc điện rất tiện cho người sử dụng và cho kết quả chính xác.
Xem thêm : Người tiểu đường bị mất ngủ nguyên nhân và cách ngủ ngon đến sáng ?
1. Cách đo đường huyết tại nhà
Điều kiện để áp dụng cách thử tiểu đường tại nhà là bạn phải có sẵn máy đo đường huyết tại nhà. Việc kiểm tra sẽ được tiến hành ngẫu nhiên tại bất kỳ thời điểm nào trong ngày thông qua các bước sau:
+ Rửa tay sạch bằng xà phòng và nước ấm hoặc có thể dùng bông gòn thấm cồn chà xát lên ngón tay sau đó lau khô.
+ Lắp kim lấy máu vào ống bút, điều chỉnh độ sâu của kim.
+ Lấy que thử khỏi hộp và lắp que thử vào máy đo theo hướng dẫn
+ Để đầu bút vào đầu ngón tay, bấm nút, kim từ bút thử sẽ đâm nhẹ vào đầu ngón tay của bạn
+ Nhỏ giọt máu từ đầu ngón tay lên đầu que thử trên máy đo, sau vài giây máy sẽ hiện kết quả chỉ số đường huyết.
Hướng dẫn đo sẽ khác nhau với từng loại thiết bị khác nhau. Nhưng để đo được kết quả chính xác, bạn cần nghe theo hướng dẫn sử dụng máy cẩn thận. Người bệnh có thể đo đường máu của mình trước bữa ăn sáng, sau khi ăn hai giờ, trước khi đi ngủ hoặc ban đêm lúc 2 – 3 giờ sáng nếu nghi ngờ hạ đường máu vào ban đêm.
Cách đo đường huyết tại nhà chính xác nhất
Bạn nên làm gì sau khi đo đường huyết tại nhà
Sau khi đo đường huyết, bạn hoàn toàn có thể ghi lại thời gian và kết quả chỉ số đường máu vào số tay cá nhân. Nếu phát hiện đường huyết tăng hay hạ quá mức, bạn cần trao đổi kết quả bất thường của bạn với bác sĩ. Ngoài ra, khi đi khám sức khỏe định kỳ, bác sĩ sẽ sử dụng kết quả để quyết định có nên thay đổi liều thuốc ( insulin hay thuốc viên ) cho bạn hay không.
Hủy bỏ kim chích lấy máu sau khi sử dụng. Mỗi kim chích chỉ sử dụng một lần, bạn không nên dùng nhiều lần vì có thể gây nhiễm trùng. Bạn không nên bỏ kim vào sọt rác mà hãy bỏ vào chai nhựa, lọ thủy tinh…và báo với nhà xử lý rác, họ sẽ hướng dẫn bạn cách tiêu hủy đúng.
Kết quả của máy đo đường huyết có ý nghĩa gì ?
Theo khuyến cáo của các chuyên gia, người bệnh không cần thử đường máu liên tục trong ngày, bạn có thể kiểm tra đường huyết 2 tuần/lần nếu đường huyết ổn định, quan trọng là bạn giữ thói quen đo định kỳ và gắn thời điểm đo với các hoạt động trong ngày.
Mục tiêu đường huyết ở mức bình thường của mỗi người sẽ khác nhau và thay đổi trong ngày. Theo Hiệp Hội Đái tháo đường Hoa Kỳ chỉ số đường huyết an toàn dành cho người tiểu đường tuýp 2 là phải đảm bảo :
+ Chỉ số đường huyết khi đói ở mức từ 80 – 130 mg/dl ( tương ứng với 4,4 – 7,2 mmol/l ).
+ Chỉ số đường huyết sau ăn ở mức thấp hơn 180 mg/dl ( 10 mmol/l ).
+ Chỉ số đường huyết trước lúc đi ngủ thường dao động 110 – 150mg/dl ( 6,0 – 8,3 mmol/l).
Nếu chỉ số đường huyết cao hơn những con số trên thì báo động tình trạng bất thường. Sẽ có nhiều bệnh lý làm thay đổi lượng đường trong máu. Bạn có thể trao đổi với bác sĩ về kết quả bất thường với bạn.
Xem thêm : Bệnh tiểu đường có mấy giai đoạn ? Giai đoạn nào nặng nhất
2. Cách đo huyết áp tại nhà
Hiện nay, có hai cách đo huyết áp tại nhà ( đo bằng máy đo điện tử, đo bằng máy huyết áp đồng hồ cơ ). Nếu bạn có máy đo huyết áp tự động thì đo rất đơn giản còn nếu đo bằng huyết áp đồng hồ cơ thì cần có người đo giúp. Dưới đây là cách đo huyết áp tại nhà bằng máy đo điện tử :
+ Kiểm tra thiết bị của bạn : Người bệnh nên kiểm tra các bộ phận của máy đo huyết áp như van, dải băng quấn, bơm cao su, áp lực kế đồng hồ, pin… trước khi đo.
+ Vị trí đo : thường đo ở động mạch cánh tay. Trong trường hợp cần thiết khi có chỉ định của bác sĩ có thể đo ở động mạch khoeo chân và các vị trí khác.
+ Băng quấn tay hợp kích cỡ : Băng quấn nhỏ có thể làm tăng 2 – 10 mmHg. Vì vậy, bạn cần lựa chọn băng kích cỡ phù hợp với tay của bạn.
+ Giữ cơ thể cố định : Huyết áp có thể tăng và giảm phụ thuộc vào trạng thái của cơ thể. Vì vậy khi tiến hành đo huyết áp bạn cần ngồi xuống và thở đều đặn, dành vài phút để thư giãn nhẹ nhàng. Bạn có thể đo với các tư thế đo sau :
- Tư thế ngồi : Chỉ nên thực hiện đo huyết áp ở tư thế ngồi khi bệnh nhân ngồi thoải mái trên ghế có tựa lưng, bàn chân chạm hoàn toàn xuống đất và hai chân không bắt chéo nhau. Hơi thở sâu và bình tĩnh. Vòng băng đo huyết áp ngang với tim.
- Tư thế nằm ngửa : Người đo huyết áp nằm duỗi thẳng trên giường với đầu kê cao, hoặc ngồi yên, thẳng lưng trên ghế và chân đặt song song trên sàn nhà. Quấn băng vào phần cánh tay bên trong sao cho cách phía trên khuỷu tay 3 cm và ngang với tim.
+ Vận hành máy theo sự hướng dẫn của máy mà bạn đã có sẵn.
Cách đo huyết áp tại nhà chính xác nhất
Bạn cần lưu ý gì trước khi đo huyết áp
Khi đo huyết áp tại nhà, bệnh nhân đều cần thực hiện đúng theo quy trình sau:
+ Nên nghỉ ngơi trong phòng yên tĩnh có nhiệt độ ổn định ít nhất 5 – 10 phút trước khi đo huyết áp.
+ Không dùng chất kích thích như cà phê, thuốc lá, rượu bia trước khi đo huyết áp 2 giờ.
+ Không ăn uống hoặc nói chuyện mất tập trung trong khi đo huyết áp.
+ Người bệnh nên giữ tâm trạng thoải mái, tránh lo lắng, sợ hãi, căng thẳng vì những điều này sẽ làm thay đổi nhịp tim và huyết áp trong lúc đo.
+ Nên đi vệ sinh trước khi đo huyết áp.
+ Nên đo huyết áp tối thiểu 2 lần, mỗi lần cách nhau 1 – 2 phút. Nếu chỉ số huyết áp giữa 2 lần chênh nhau trên 10mmHg thì cần đo lại một vài lần sau khi người bệnh nghỉ trên 5 phút. Trị số huyết áp là giá trị trung bình của hai lần đo cuối cùng.
+ Ghi lại chỉ số huyết áp sau mỗi lần đo để tiện cho việc theo dõi và đánh giá kết quả.
Người bệnh có thể đo thêm nếu có các triệu chứng như nhức đầu, chóng mặt. Trong các trường hợp huyết áp không ổn định, người bệnh nên gọi điện cho bác sĩ của mình để tư vấn kịp thời.
Cách đọc chỉ số huyết áp
Chỉ số huyết áp là con số đo thể hiện áp lực của máu lên động mạch khi tim co bóp và khi tim giãn ra. Hiện nay dù là máy đo huyết áp điện tử ở cổ tay hay bắp tay, thì cách đọc các chỉ số trên máy thường không khác gì nhau. Cụ thể :
+ Huyết áp tâm thu : là chỉ số huyết áp lớn nhất khi đo ( thường nằm ở vị trí phía trên ký tự là SYS ), thể hiện áp lực của máu lên động mạch khi tim đang co bóp.
+ Huyết áp tâm trương : là chỉ số huyết áp thấp nhất khi đo (thường nằm ở vị trí phía dưới với ký tự là DIA ), thể hiện áp lực của máu lên động mạch khi tim giãn ra.
+ Ngoài ra, ở một số máy đo huyết áp còn thể hiện thêm chỉ số đo nhịp tim, kí hiệu là Pulse.
Dựa vào các chỉ số được hiển thị, bạn có thể biết tình trạng huyết áp như thế nào: bình thường, cao hoặc thấp:
Chỉ số huyết áp bình thường
+ Huyết áp tâm thu : Dao động từ khoảng 90 mmHg đến 130 mmHg.
+ Huyết áp tâm trương : dao động từ khoảng 60 mmHg đến 85 mmHg.
Huyết áp cao
Chỉ số huyết áp tâm thu lớn hơn 140 và chỉ số huyết áp tâm thu lớn hơn 90.
Huyết áp thấp
Chỉ số huyết áp tâm trương nhỏ hơn hoặc bằng 90 và chỉ số huyết áp tâm trương nhỏ hơn 60.
Thực hiện đo huyết áp hằng ngày, đặc biệt là với người cao tuổi giúp tầm soát và điều trị sớm nhiều biến chứng nguy hiểm như đau tim, đột quỵ,… góp phần bảo vệ tối đa cho sức khỏe của bệnh nhân.
Xem thêm : Cách giảm đường huyết an toàn hiệu quả cho người tiểu đường
Tiểu đường tuýp 2 tiêm insulin là nặng phải không ?
Hy vọng qua bài viết cách đo đường huyết tại nhà hay cách đo huyết áp tại nhà đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các chỉ số đo huyết áp ra sao cũng như một số sai lầm cần tránh để có được kết quả đo huyết áp chính xác nhất, bạn nhé ! Chúc các bạn thành công !
