Mục lục
Bệnh tiểu đường type 2 là bệnh mãn tính không thể chữa khỏi nhưng bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát được bằng chế độ ăn uống, vận động và giảm cân. Nếu như các biện pháp này vẫn không kiểm soát được đường huyết, người bệnh phải chuyển sang điều trị tiểu đường type 2 bằng thuốc hạ đường huyết hoặc tiêm insulin để hạ đường.
1. Mục tiêu của điều trị tiểu đường type 2
Mục đích chung của việc điều trị tiểu đường type 2 là kiểm soát đường huyết càng về mức độ sinh lý càng tốt kể cả chỉ số khi đói và sau ăn. Chỉ số Hba1c cũng vậy, bởi đây là chỉ số có thể dự đoán biến chứng tiểu đường, đưa HbA1c về mức lý tưởng có nghĩ bạn sẽ giảm được nguy cơ xảy ra các biến chứng nguy hiểm của bệnh, giảm tỷ lệ tử vong do tiểu đường type 2.
Ngoài ra, duy trì cân nặng lý tưởng, giảm cân với người thừa cân béo phì cũng là mục tiêu của việc điều trị vì điều này có thể cải thiện tình trạng đề kháng insulin ở người tiểu đường.
Mục tiêu điều trị tiểu đường type 2 là kiểm soát đường huyết ngăn biến chứng tiểu đường
Mục tiêu điều trị tiểu đường type 2
+ Chỉ số đường huyết lúc đói : mức tốt ( 4.4 – 6.1 mmol/l ), mức chấp nhận được dưới 6.5mmol/l
+ Chỉ số đường huyết sau ăn : mức tốt ( 4.4 – 7.8 mmo/l ), mức chấp nhận được nếu dưới 9.0mmo/l
+ Chỉ số HbA1c : mức tốt ( < 7% ), mức chấp nhận được ( 7 – 7.5% ). Tùy vào từng đối tượng mắc bệnh, trẻ tuổi hay người cao tuổi, biến chứng, bệnh lý kèm theo, từng người bệnh sẽ có mức HbA1c phù hợp.
Hiện nay, bệnh tiểu đường type 2 là một trong những bệnh rối loạn chuyển hóa rất phổ biến. Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu lượng đường trong máu không được kiểm soát tốt. Chính vì vậy, áp dụng các cách điều trị tiểu đường type 2 là điều hoàn toàn cần thiết. Bên cạnh dùng thuốc điều trị tiểu đường thì ngày nay áp dụng các biện pháp điều trị tiểu đường type 2 không dùng thuốc cũng được nhiều người áp dụng vì tính an toàn, không gây tác dụng phụ khi sử dụng lâu dài.
Xem thêm : Tiểu đường có mấy type ? cách phân loại chính xác
2. Điều trị tiểu đường type 2 không dùng thuốc
Điều trị tiểu đường không dùng thuốc là gì ? Điều này có nghĩa là người bệnh phải áp dụng thay đổi thói quen sống để điều trị tiểu đường mà chưa có sự kết hợp các loại thuốc. Bởi nguyên nhân gây bệnh tiểu đường type 2 xuất phát chủ yếu đến từ thói quen sống, chế độ ăn, tập luyện không lành mạnh, dẫn tới tình trạng kháng insulin, từ đó khiến đường trong máu tăng cao không kiểm soát.
Chế độ ăn uống
Tiểu đường type 2 nên ăn gì ? Hầu hết những người được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường type 2 đều có chung ý nghĩ là phải ăn uống khắt khe, khổ hạnh khác người. Quan điểm này hoàn toàn sai lầm, bởi hiện nay hoàn toàn không có bất kỳ chế độ ăn kiêng cụ thể nào áp dụng cho người bệnh tiểu đường mà điều quan trọng là tập trung vào chế độ ăn uống
Điều trị tiểu đường type 2 không dùng thuốc có tốt không ?
Một số lời khuyên về chế độ ăn của người bệnh tiểu đường :
– Ăn ít tinh bột, đường : Các loại tinh bột ( carbohydrate ) tinh chế như gạo trắng, bún, phở, mì, bánh ngọt, khoai tây, thức ăn nhanh…có thể làm tăng đường huyết do đó người bệnh nên thay thế bằng các loại tinh bột nguyên cám như gạo lứt, ngũ cốc nguyên hạt, yến mạch, lúa mì, các loại đậu đỗ…
– Ăn nhiều rau xanh và trái cây : Trong rau xanh và trái cây có chứa nhiều chất xơ có khả năng làm quá trình tiêu hóa và hấp thụ đường sau ăn, từ đó giúp giảm chỉ số đường trong máu sau bữa ăn, cải thiện lượng tích trữ đường glucose, mỡ trong máu và ổn định huyết áp.
– Ăn ít thực phẩm có chất béo bão hòa : thịt mỡ lợn, bò, da động vật….thay vào đó hãy sử dụng các thực phẩm có chất béo không bão hòa từ thực vật như hạnh nhân, óc chó, hạt điều, dầu oliu, dầu cảnh, dầu nành…đây là nguồn chất béo có lợi, làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở người bệnh tiểu đường.
Tùy theo tình trạng sức khỏe, sở thích ăn uống, công việc của bạn, bác sĩ điều trị hoặc các chuyên gia dinh dưỡng sẽ tư vấn cho bạn cách xây dựng chế độ ăn cho người tiểu đường type 2 phù hợp nhằm đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng, cân bằng đủ cả về số lượng và chất lượng để có thể điều chỉnh tốt đường huyết, duy trì cân nặng theo mong muốn, đảm bảo cho người bệnh có đủ sức khoẻ để hoạt động và công tác phù hợp với từng cá nhân.
Vận động
Vận động tập luyện thể thao thường xuyên không những tốt cho người bệnh tiểu đường type 2 mà còn tốt cho cả người bình thường không bị tiểu đường. Mỗi người bệnh có khả năng vận động thể chất khác nhau, tùy không gian, thời gian, tình trạng bệnh lý, sở thích mà bạn có thể lựa chọn cho mình môn thể thao phù hợp chẳng hạn như đi bộ, bơi lội và đi xe đạp…
Ngoài ra, bạn cũng nên kết hợp với các bài tập luyện sức đề kháng như tập tạ, yoga 2 lần/tuần sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn so với chỉ một loại bài tập. Luyện tập thể dục thường xuyên ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày tuần kết hợp giảm 5 – 10% trọng lượng cơ thể sẽ làm giảm 58% nguy cơ tiến triển của bệnh tiểu đường.
Phác đồ điều trị tiểu đường type 2 – vận động
Hoạt động thể chất rất quan trọng với người bệnh tiểu đường type 2, không chỉ giúp làm giảm lượng đường trong máu mà còn giúp tăng cường lưu thông máu, kiểm soát huyết áp, giảm căng thẳng mệt mỏi, đồng thời giúp đốt cháy lượng mỡ dư thừa giúp kiểm soát cân nặng hiệu quả. Lưu ý, trước khi tham gia bất kỳ hoạt động tập luyên nào, người bệnh nên tham khảo ý kiến chuyên gia để có sự lựa chọn phù hợp. Cần kiểm tra đường huyết trước và sau khi tập để điều chỉnh thuốc hoặc ăn thêm khi cần thiết. Ngoài ra khi tập luyện người bệnh cũng cần lưu ý :
+ Không nên tập luyện khi nhịn đói, thời gian luyên tập tốt nhất khoảng 1 – 2 giờ sau ăn
+ Ngưng tập luyện ngay nếu gặp các triệu chứng đau tức ngực, uể oải, chóng mặt, ra mồ hôi nhiều, khó thở…
+ Mang theo bánh kẹo…để đề phòng tình trạng hạ đường huyết quá mức trong hoặc sau khi tập
Giảm cân
Giàm cân, duy trì cân nặng hợp lý là một trong những cách điều trị bệnh tiểu đường type 2 hiệu quả. Thừa cân là một yếu tố nguy cơ chính cho bệnh tiểu đường type 2. Các mô mỡ càng nhiều, càng có nhiều tế bào kháng với insulin. Hoạt động thể chất kết hợp kiểm soát khẩu phần ăn, ăn các thực phẩm lành mạnh sẽ giúp kiểm soát trọng lượng, cơ thể sử dụng hết đường và làm cho các tế bào nhạy cảm hơn với insulin.
Khi giảm trọng lượng cơ thể, tuyến tuỵ có thể lại bắt đầu sản sinh ra insulin. Gan có thể tự xác định được nguồn cung glucose của cơ thể và ngừng cung cấp ra lượng đường không mong muốn. Điều này có thể giúp người bệnh tiểu đường kiểm soát đường huyết mà cần dùng thuốc. Tuy nhiên, để đánh bại căn bệnh này, bệnh nhân cần phải giảm khoảng 10% trọng lượng cơ thể và duy trì luôn ở mức đó.
Các cách điều trị tiểu đường không dùng thuốc giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả đối với người mới mắc chưa cần dùng thuốc và bổ trợ tối ưu hiệu quả ở người đang dùng thuốc. Sau khi phát hiện bệnh tiểu đường type 2, không phải ai cũng bắt đầu sử dụng thuốc điều trị sớm. Nếu biết thực hiện các cách chữa tiểu đường không dùng thuốc, bạn sẽ giảm sự lệ thuộc vào thuốc ở người mắc bệnh lâu năm.
Điều trị tiểu đường không dùng thuốc – giảm cân
3. Điều trị tiểu đường type 2 dùng thuốc
Khi nào phải uống thuốc tiểu đường ? Sau khi điều chỉnh chế độ ăn uống vận động nhưng vẫn không đủ để giữ cho đường huyết trong giới hạn cho phép, nhiều người bệnh tiểu đường type 2 sẽ cần dùng thuốc trị tiểu đường hoặc liệu pháp insulin. Một số trường hợp người bệnh sẽ sử dụng thuốc ngay từ khi mới chẩn đoán bởi do sự tiến triển âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng, đến khi phát hiện, lượng đường trong máu tăng quá cao, tình trạng đề kháng insuslin diễn ra mạnh mẽ, đồng thời tuyến tụy bị suy yếu trong thời gian dài, dẫn đến lượng insulin bị thiếu hụt cả số lượng và chất lượng. Lúc này, người bệnh cần sử dụng thuốc điều trị tiểu đường type 2 để giữ đường huyết trong mức mục tiêu.
Hiện nay có rất nhiều thuốc điều trị tiểu đường, mỗi loại sẽ có cơ chế tác dụng vào lượng đường trong máu khác nhau ví dụ :
3.1. Điều trị tiểu đường type 2 – thuốc uống
Điều trị tiểu đường type 2 – thuốc Met-for-min ( Glucophage, Glumetza…)
Met-for-min là thuốc đầu tiên được kê toa trong phác đồ điều trị bệnh tiểu đường type 2. Thuốc có tác dụng làm giảm sản xuất glucose ở gan, tăng độ nhạy của insuin với tế bào, từ đó giúp hạ đường huyết. Ưu điểm của Met-for-min là ít gây tác dụng phụ hạ đường huyết và không gây tăng cân khi sử dụng dài ngày. Tuy nhiên chúng lại có nhược điểm là gây tác dụng phụ như tiêu chảy, buồn nôn….
Sulfonylureas ( glibenclamide, gliclazide, glimepiride…), Dia-mi-cron ( hoạt chất gliclazide )
Những loại thuốc này giúp kích thích tuyến tụy tiết insulin giúp hạ đường huyết. Tác dụng phụ của nhóm thuốc này là dễ gây hạ đường huyết và tăng cân.
Điều trị tiểu đường type 2 – Meglitinide/Repaglinide – thuốc kích thích bài tiết insulin sau ăn
Giống như nhóm sulfonylureas, nhóm thuốc này có tác dụng kích thích tế bào beta tuyến tụy sản xuất insulin nhiều hơn, nhưng chúng có tác dụng hạ đường nhanh hơn và thời gian tác dụng của chúng ngắn hơn. tác dụng phụ hay gặp của nhóm thuốc này là gây tăng cân và tụt đường huyết.
Thuốc điều trị tiểu đường type 2 – thuốc uống
Thiazolidinediones ( Pioglitazone, rosiglitazone )
Cơ chế tác động của nhóm thuốc này gần giống như Met-for-min là làm tăng độ nhạy insulin với tế bào cơ và tế bào mỡ, nhờ đó giảm đề kháng insulin, nhờ đó giúp giảm đường máu. Tác dụng phụ thường gặp của nhóm thuốc này là giữ nước, tăng cân, rối loạn chức năng gan, thiếu máu, suy tim…Chính vì vậy, người bệnh có chức năng gan kém nên cẩn trọng khi sử dụng loại thuốc này.
Thuốc ức chế DPP – 4 ( sitagliptin, linagliptin, saxagliptin )
Nhiệm vụ của các loại thuốc thuộc nhóm này là kích thích cơ thể sản sinh glucagon – hormon làm tăng đường huyết sau khi ăn. Nhờ sự ức chế hoạt động của DPP IV sẽ làm giảm đường huyết. Thuốc điều trị tiểu đường type 2 này không gây tăng cân như các loại thuốc nhưng chúng có thể gây đau khớp và tăng nguy cơ viêm tụy.
Thuốc Ức chế Alpha – glucosidase ( Acarbose )
Cơ chế tác dụng của thuốc là làm chậm giải phóng carbonhyrat thành đường, nhờ đó hạ thấp lượng đường trong máu sau bữa ăn. Loại này thường gây các tác dụng không mong muốn kèm theo như đầy bụng, ỉa chảy…
3.2. Điều trị tiểu đường type 2 – thuốc tiêm Insulin
Khi nào người bệnh tiểu đường type 2 tiêm insulin ? Khác với tiểu đường type 1, người bệnh phải tiêm insulin ngoại lai để tồn tại, nhưng đối với tiểu đường type 2, người bệnh không phải phụ thuộc vào insulin. Tuy nhiên, vì những lợi ích của nó, một số người mắc bệnh cần điều trị bằng insulin.
Bệnh tiểu đường là bệnh mãn tính và tiến triển nặng dần theo thời gian, do đó, sức khỏe người bệnh ngày càng sa sút, tuyến tụy suy yếu và dần mất khả năng sản sinh insulin. Lúc này, người bệnh cần bổ sung insulin ngoại sinh để kiểm soát đường trong máu, ngăn biến chứng do tiểu đường gây ra. Dưới đây là một số dạng insulin thường dùng :
+ Insulin tác dụng nhanh ( Humalog ): có tác dụng nhanh, phải được tiêm ngay trước bữa ăn.
+ Insulin chậm ( Humulin ): là loại insulin thường được dùng hai lần mỗi ngày và có tác dụng kéo dài trong vòng 12 giờ.
+ Insulin kéo dài ( Lantus ): chỉ cần dùng một lần mỗi ngày và có tác dụng kéo dài đến 24 giờ.
Sử dụng insulin để đạt được hiệu quả kiểm soát chuyển hóa glucose tốt nhất đòi hỏi sự hiểu biết về khoảng thời gian tác dụng của các loại insulin khác nhau. Vì vậy khi có chỉ định sử dụng insulin để điều trị tiểu đường type 2, bạn hãy trao đổi với bác sĩ điều trị về ưu và nhược điểm của các loại thuốc khác nhau để đạt hiệu quả cao nhất.
Thuốc điều trị tiểu đường type 2 insulin
3.3. Theo dõi đường huyết
Tại sao người bệnh tiểu đường cần kiểm tra đường máu ? Đo đường huyết thường xuyên cũng là một trong những yếu tố quyết định điều trị thành công bệnh tiểu đường type 2. Các biểu hiện của tăng đường huyết và hạ đường huyết khá ít và mơ hồ, do đó việc theo dõi đường máu thường thường xuyên là cách duy nhất phát hiện tăng/giảm đường huyết để có hướng xử lý kịp thời.
Tùy vào phác đồ điều trị tiểu đường type 2 của từng người, bạn cần cố gắng duy trì đường máu nằm trong phạm vi của mục tiêu điều trị càng tốt. Bạn có thể đo và ghi lại mức đường huyết của mình hàng ngày để dễ điều chỉnh chế độ ăn uống, thuốc men nếu kết quả đường máu là bất thường. Bên cạnh đó, kiểm tra đường máu thường xuyên sẽ giúp bác sĩ dễ dàng theo dõi và điều chỉnh phác đồ điều trị để đạt kết quả tốt nhất cho bạn.
Tuy rằng điều trị tiểu đường type 2 dứt điểm là điều không thể làm được nhưng người bệnh hoàn toàn kiểm soát được căn bệnh này nhờ có biện pháp cải thiện đúng đắn. Thuốc tây tác dụng nhanh nhưng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ, đặc biệt là gan thận. Do đó, để tránh ảnh hưởng đến các cơ quan chức năng khác, người bệnh nên sử dụng thêm các sản phẩm thảo dược để hỗ trợ điều trị tiểu đường, giúp hạ và ổn định đường huyết, giảm tác dụng phụ và trì hoãn tăng liều thuốc tây, đồng thời ngăn ngừa biến chứng xảy ra.
Và một trong những giải pháp giúp kiểm soát bệnh tiểu đường hiệu quả nhất hiện nay là dùng thêm sản phẩm thảo dược Diagold với công thức toàn diện gồm nấm linh chi, dây thìa canh, mạch môn, hoài sơn, sinh địa…cùng với công nghệ bào chế hiện đại, được đánh giá là rất hiệu quả với người tiểu đường, Do có nguồn gốc hoàn toàn từ thảo dược nên sản phẩm sẽ không gây ra các tác dụng phụ khi sử dụng lâu dài.
Tóm lại, điều trị tiểu đường type 2 càng sớm, bạn sẽ có sức khỏe bền lâu. Hy vọng với những chia sẽ về các cách điều trị tiểu đường type 2 trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại thuốc điều trị tiểu đường và dùng thuốc sao cho hiệu quả với tình trạng sức khỏe của mình. Tiểu đường là bệnh lý hiểm, do đó hãy trao đổi thêm với bác sĩ về loại thuốc nào phù hợp với sức khỏe bạn nhé !
Xem thêm : Khi nào bệnh tiểu đường biến chứng sang thận ? nguyên nhân cách điều trị
