Mục lục
Đề kháng in-su-lin là tình trạng rối loạn chuyển hóa báo hiệu bạn đang có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Tuy không gây ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng nhưng nếu tính trạng này kéo dài sẽ gây nhiều hệ lụy ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Vậy đề kháng in-su-lin là gì ? nguyên nhân dấu hiệu nhận biết cách điều trị như thế nào mời bạn tìm hiểu nhé !
1. Đề kháng in-su-lin là gì ?
In-su-lin là một loại hormon nội tiết được tạo ra từ tế bào beta của tuyến tụy. Chúng có vai trò vận chuyển đường ( glucose ) vào các tế bào để tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động. Thông thường, sau mỗi bữa ăn sẽ có một nhỏ in-su-lin được tiết ra để cân bằng lượng đường trong máu.
Đề kháng in-su-lin là gì
Thế nhưng, có một số lý do khiến quá trình chuyển hóa này không diễn ra ” suôn sẻ “, các tế bào trong cơ thể đặc biệt là các tế bào ở mô cơ và mô mỡ bị giảm khả năng đáp ứng với hormon in-su-lin hay còn gọi là tình trạng đề kháng in-su-lin. Để duy trì tình trạng cân bằng, tế bào vẫn có đủ glucose để hoạt động, tuyến tụy cần tạo ra nhiều in-su-lin hơn để bù trừ với sự đề kháng in-su-lin và đưa glucose vào tế bào.Tình trạng này kéo dài theo thời gian sẽ làm tăng in-su-lin máu và kích thích quá mức một số mô vẫn còn nhạy cảm với in-su-lin đồng thời sẽ gây ra sự mất cân đối giữa glucose và in-su-lin, có thể dẫn đến những rối loạn chuyển hóa bất lợi cho cơ thể.
Theo các chuyên gia, tình trạng tăng in-su-lin máu và đề kháng in-su-lin sẽ ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa lipid trong cơ thể, cụ thể là làm tăng đáng kể lượng triglycerides và LDL ( một loại cholesterol xấu ) và giảm lượng HDL ( một loại cholesterol tốt ). Không những vậy, đề kháng in-su-in còn làm tăng huyết khối gây ra các phản ứng viêm, tăng dự trữ muối dẫn đến tăng huyết áp.
Mặc dù đề kháng in-su-lin là tình trạng rối loạn chuyển hóa có thể đi kèm với tăng huyết áp, tim mạch, béo phì, gan nhiễm mỡ, hội chứng buồng trứng đa nang và bệnh tiểu đường tuýp 2 nhưng đây không phải là một bệnh lý riêng biệt. Mà bạn cần biết rằng, không phải ai bị đề kháng in-su-lin cũng mắc các bệnh lý kể trên và ngược lại, đây có thể là yếu tố góp phần hình thành và thúc đẩy các bệnh lý trên tiến triển nặng hơn.
Xem thêm : Tiểu đường biến chứng sang thận, nguyên nhân cách phòng ngừa
2. Nguyên nhân gây đề kháng in-su-lin
Nguyên nhân chính gây đề kháng in-su-lin vẫn chưa biết rõ. Tuy nhiên theo các nhà nghiên cứu, tình trạng này xảy ra có thể là do các yếu tố di truyền ( tiền sử gia đình có người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2, bệnh tim, đột quỵ ) chủng tộc, tuổi tác và một phần do lối sống như thường xuyên căng thẳng ( stress ), béo phì hoặc người có lối sống ít vận động sẽ làm tăng khả năng đề kháng in-su-lin.
Mặc dù bạn không thể thay đổi các yếu tố nguy cơ không thay đổi được như tiền căn gia đình, tuổi tác hoặc sắc tộc nhưng bạn vẫn có thể thay đổi các yếu tố nguy cơ đến từ lối sống xung quanh như việc ăn uống, hoạt động thể chất và cân nặng. Chính những thay đổi lối sống này có thể góp phần làm giảm cơ hội phát triển hội chứng đề kháng in-su-lin và giai đoạn tiền tiểu đường.
Béo phì có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2
3. Các dấu hiệu nhận biết đề kháng in-su-lin
Cho đến hiện nay, tình trạng kháng in-su-lin vẫn chưa dấu hiệu nào để nhận biết cũng như không có triệu chứng nào trên lâm sàng. Người bệnh có thể ” sống chung ” với tình trạng tăng in-su-lin máu trong nhiều năm nhưng đến một thời điểm nào đó, khi tuyến tụy suy yếu và không còn khả năng tiết ra in-su-lin, khiến lượng đường trong máu sẽ tăng cao điều này đồng nghĩa với việc bệnh tiểu đường phát triển. Lúc này nếu người bệnh không phát hiện và điều trị kịp thời tình trạng đường huyết tăng cao lâu ngày sẽ gây ảnh hưởng nhiều cơ quan khác như mắt, tim, thận, thần kinh, bàn chân…Lúc này, bệnh nhân đi khám mới được chẩn đoán tình trạng này.
Xem thêm : Khổ qua trị tiểu đường có hiệu quả không ? có tốt không ?
4. Cần làm những xét nghiệm nào để chẩn đoán tình trạng đề kháng in-su-lin
Theo các chuyên gia không có xét nghiệm nào có thể trực tiếp phát hiện tình trạng đề kháng in-su-lin. Tuy nhiên để chẩn đoán, bác sĩ có thể xem xét, đánh giá toàn bộ tình trạng người bệnh, từ đó bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh bằng những thông tin thu thập từ:
+ Nồng độ glucose lúc đói
+ Xét nghiệm lipid máu
+ Xét nghiệm dung nạp in-su-lin, định lượng in-su-lin, ức chế in-su-lin.
Xét nghiệm máu để chẩn đoán đánh giá toàn bộ tình trạng người bệnh
5. Cách làm giảm và điều trị tình trạng đề kháng in-su-lin
Theo Hiệp hội đái tháo đường Hoa Kỳ, yếu tố đầu tiên để làm giảm tình trạng đề kháng in-su-lin là thay đối chế độ ăn uống và lối sống. Theo đó, người bệnh nên tập thể dục đều đặn và thường xuyên với các bài tập vừa phải phù hợp với độ tuổi và sở thích, giúp duy trì cân nặng hợp lý, tránh thừa cân béo phì. Bên cạnh đó, trong khẩu phần ăn người bệnh nên tăng cường chất xơ có trong rau xanh, trái cây…hạn chế thịt đặc biệt là thịt đỏ nhằm giúp giảm tình trạng tăng in-su-lin máu và tăng độ nhạy của in-su-lin đối với tế bào.
Để làm được điều này, người bệnh có thể tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để lên phác đồ điều trị và theo dõi hiệu quả trị liệu cho những bệnh nhân đã được xác định có kháng ngự in-su-lin đồng thời phối hợp điều trị bằng thuốc men để kiểm soát các bệnh lý và tình trạng bất thường khác đi kèm.
Tập thể dục đều đặn giúp tăng cường sức khỏe, giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường
Xem thêm : Ăn gì phòng ngừa bệnh tiểu đường hiệu quả
Bị tiền tiểu đường có cần phải uống thuốc không ?
Như vậy, bỏ ra một thời gian nho nhỏ để tập thể dục thay vì dành ra khoản tiền khá lớn để nuôi bệnh là điều không ai mong muốn. Vậy nên, duy trì một lối sống lành mạnh, tập thể dục đều đặn là việc đáng để chúng ta cân nhắc. Hy vọng qua bài viết bạn đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng đề kháng in-su-lin là gì nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách giảm đề kháng in-su-lin đã giúp bạn có thêm nhiều kiến thức hữu ích. Chúc bạn nhiều sức khỏe !
